شاید شما هم تاکنون با آن دسته افراد روبرو شده اید که با اینکه به شدت به راهنمایی و مشاوره نیاز دارند، با دلایل متعدد، که به نظر خودشان منطقی است، از مراجعه به مشاور و روانشناس کلینیک روانشناسی امتناع می کنند!
همکار ارجمندمان سرکار خانم دکتر مینا دارایی ، تمام آن دلایلی که در طول سالهای متمادی کار درمانی و مشاوره ای، با آن روبرو شده است که در این مقاله در اختیار شما می گذارد؛ اینکه چرا افراد به مشاوره و روانشناس مراجعه نمی کنند؟!
و جواب هر کدام از این دلایل چیست؟
لطفاً این مقاله را تا انتها بخوانید.
شاید شما نیز در حال حاضر با فرد یا افرادی مواجه هستید که اصرار به عدم مراجعه به مشاور و روانشناس دارند.
1. افراد نادان به مشاور مراجعه می کنند!
تجارب مشاوران بیانگر این است، افرادی که به مشاور مراجعه می کنند نه تنها نادان و کم خرد نیستند بلکه این آگاهی را دارند که برای حل مشکلشان نیاز به نظر و دانش تخصصی دارند و مهارت ها و توانمندی های خودشان کافی نبوده است.
2. کسانی به مشاور مراجعه می کنند که مشکل روانی دارند!
در زمان های قدیم وقتی فرد مشکل از هم گسیختگی روانی پیدا می کرد، او را پیش روانپزشک می بردند. به همین خاطر این باور در بعضی از مردم مانده که مشاوره رفتن یعنی فرد حتما مشکل روانی و به زبان عامیانه؛ دیوانه است! در حالی که روان و روابط انسان هم مثل بدن اش ممکن است نیاز به توجه و بهبود داشته باشد و این هیچ ربطی به دیوانگی ندارد.
3. مشاوره هزینه بر است!
ما برای به دست آوردن خدمات لازم است هزینه کنیم. بعضی از مردم در جامعه ما حاضرند هزینه های بیهوده و غیر ضروری را بکنند ولی آرامش و توانمندی عاطفی، روانی و اجتماعی بدون هزینه در اختیار آنها گذاشته شود. در حالی که وقتی ما هزینه هایی برای ساختن و توانمندی خود می کنیم سال ها بهره آن را می بریم.
یکی از تجربه های شخصی ام را با شما خوانندگان عزیز در میان می گذارم:
روزی برای کوتاه کردن موهایم، به یک آرایشگاه رفته بودم. چهار –پنج خانم که منتظر انجام کارهایشان بودند به اضافه آرایشگرها داشتند درددل از شوهر و دوست پسر و خانواده شوهر و … می کردند و نسخه هایی برای هم می پیچیدند که سکوت من غیر مسئولانه بود.
به آنها گفتم:
شما که این رفتارها را پیشنهاد می کنید تا به حال چقدر موفق و راضی بوده اید؟
گفتند:
موقتی چون باز تکرار شده است.
گفتم:
آیا با فرد متخصص مشورت کرده اید؟
گفتند:
اگر منظورتان مشاوره است، والله خیلی هزینه بره!
گفتم:
امروز قرار است چقدر هزینه بلوند کردن و یا هر کار دیگری بکنید؟
گفتند:
حدود هفتصد تا هشتصد هزار تومن.
گفتم:
این هزینه که می کنید تا چه حد در بهبود روابطتان نقش دارد؟
گفتند:
فقط یک یا دو روز!
گفتم:
شما این همه هزینه را برای ظاهر می کنید و تاثیر موقتی آن را هم تجربه کرده اید، فکر نمی کنید یک بار کمتر از این مبالغ را برای مهارتِ آموختن روابط و زندگی هزینه کنید، بسیار بیشتر نتیجه بگیرید؟!
گفتند:
بهش فکر نکردیم.
گفتم:
اگر فرصت کردید، فکر کنید!
فراموش نکنیم که مشاوره گرفتن و افزایش در هر زمینه ای که نیاز داریم، هزینه نیست، نوعی سرمایه گذاری است. یک سرمایه گذاری برای داشتن زندگی، روابط و دنیای بهتر.
این مقاله را هم حتماً بخوانید: وقتی به روانشناس مراجعه می کنم چه اتفاقی می افتد؟
4. فرد ضعیف از مشاور کمک می گیرد!
این طرح واره ذهنی بخصوص در بین مردان هست که من خودم مرد قوی هستم و از پس مشکلاتم برمی آیم، چه نیاز به مشورت کردن با مشاور؟!
«زنم بلد نیست چطور رفتار کند وگرنه ما مشکلی نداریم!»
این جمله ای است که از بعضی از مراجعان مرد شنیده ام. جالب است همین فرد با این باور وقتی شروع به حرف زدن و درددل می کند، وقتش تمام می شود و دلش نمی خواهد برود و این همه حرف را پشت «باورِ قوی بودن» پنهان کرده است.
5. افرادی به مشاور مراجعه می کنند که مشکلاتِ خیلی پیچیده و تجارب بسیار تلخی دارند!
تجربه خیلی تلخ و مشکلات خیلی پیچیده، فقط دلیل مراجعه به مشاور نیست، بلکه وقتی قبل از اینکه خیلی مشکل پیچیده شود، آن را حل کنیم به تجربه تلخ نمی رسیم.
6. کسانی که تنها هستند و کسی را ندارند مشاوره می گیرند.
این جمله را معمولاً کسانی که دور و بَرِشان را دوستان و اقدام زیادی پر کرده اند می گویند!
ممکن است برای بعضی ها اینگونه باشد، اما سوال مهم این است که ما با کسانی که اطرافمان هستند تا چه حد شفاف و راحت گفتگو و حل مشکل می کنیم؟
و سوال مهم تر اینکه آن افراد تا چه اندازه ما را درست و موثر راهنمایی می کنند؟!
7. مشاوره انتها ندارد!
این نیز یکی دیگر از باورهای بازدارنده ی مراجعه کردن به مشاور است!
خوب است بدانید که هر مراجعی با مشکل خاصی به مشاور و روانشناس مراجعه می کند، بعضی ها فقط یک جلسه نیاز دارند و بعضی کمی بیشتر.
و قطعاً مشاوره مادام العمر نیست! و در فرآیند مشاوره و درمان، لازم است مراجع در زمان مورد نیاز، با دقت و سرعت توانمند و مستقل شود.
حتماً بخوانید: ویژگی های یک مشاور خانواده خوب و حرفه ای
8. مشاور هم همین حرف های معمولی را می گوید!
تجارب افراد زیادی در طول تاریخ علم که به مشاور و رواندرمانگر مراجعه کرده اند، خلاف این حرف است! یک مشاور و رواندرمانگر آموزش ها و مطالعات زیادی برای کمک و درمان مراجعینش، کسب کرده است.
متاسفانه کسانی که نمی خواهند برای حل مشکلشان مسئولیت و تلاش را بپذیرند، این بهانه ذهنی را به خود می گویند.
9. مشاور کاری نمی کند فقط می نشیند و گوش می دهد.
همین گوش کردن فعالانه و توجه به حرف های مراجع گاهی باعث تخلیه روانی می شود که خودش درمان کننده است. خیلی از افراد که به من مراجع کرده اند شکایت از این داشته اند که طرف مقابل آنها اصلا گوش نمی دهد، به همین دلیل رابطه به سکوت و کسالت روحی کشیده شده است. پس این اتفاقاً جزو مهارت های اولیه و مهم یک مشاور است که به موقع و در زمان مناسب شنونده ی خوبی باشد.
10. مشاور، زندگی من را نمی شناسد و کاری نمی تواند بکند.
دریت است، در بسیاری از مواقع هیچ کس مثل خودتان ار زندگیتان خبر ندارد، ولی یک مشاور و روانشناس با تخصصی که دارد، شما را از جنبه های متفاوت ارزیابی می کند و بر اساس ارزیابی ها راهکار می دهد.
حتماً بخوانید: چه زمانی به مشاور خانواده نیاز دارید؟
11. روند مشاوره کند و وقت گیر است!
متاسفانه تعداد زیادی از مردم این انتظار را دارند که مشاوره مثل قرص مسکن عمل کند. در حالی که دلایل ایجادِ یک مشکل متعدد می تواند باشد، به همین دلیل زمان، صبوری ، همکاری با مشاور و انجام راهکارها از طرف مراجع ضروری است.
12. داشتن توقعات بیجا از مشاور و روانشناس:
زوجینی که به مشاور برای مشکل زناشویی مراجعه می کنند، یکی می خواهد طرف مقابل را شرور جلوه دهد و خودش را مبرا!
رابطه بین فردی، رابطه ای است متقابل و اِشکال در این رابطه به یک فرد مربوط نمی شود. یعنی زن و مرد هر دو نقش دارند. هدف از مشاوره زوجین، آگاه کردن آنها از نقش شان در بروز مشکل و دادن راهکار به هر کدام از آنها برای حل مشکل و کنار آمدن با هم است.
13. زوجین وقتی به مشاور مراجعه می کنند که در معرض جدایی و طلاق هستند.
متاسفانه تجربه ام در مشاوره طلاق بیانگر این است؛ درصد بالای از زوجینی که برای جدایی اقدام می کنند، از ابتدای رابطه مشکل داشته اند، ولی نادیده گرفته اند، از راهکارهای ناکارآمد استفاده کرده اند، فکر کرده اند با گذشت زمان حل می شوند و …
بهترین زمان بررسی قبل از ازدواج، مشاوره پیش از ازدواج و یا همان یک – دو سال اول است.
اینها زمان طلایی هستند که به زوجین کمک می کند نگرش واقع بینانه نسبت به یکدیگر پیدا کنند و از نارضایتی و طلاق پیشگیری شود.
سخن پایانی:
اول این را بگوییم که ما این مقاله را به روز رسانی خواهیم کرد، چون این مقاله حاصل تجارب حرفه ای و شخصی ما است و طبیعتاً در آینده با موارد جدیدتری روبرو می شویم.
دوم اینکه اگر شما هم چنین باورهای اشتباهی در مورد مشاوره و رواندرمانی دارید، امیدواریم با خواندن این نوشته، در انچه فکر می کنید تجدید نظر جدی بکنید و تا دیر نشده برای حل مشکلات و داشتن زندگی بهتر، به یک مشاور یا روانشناس مراجعه کنید.
و اگر اطرافیان و عزیزانتان دچار این نوع تفکر هستند، با رساندن این متن به دست آنها، قدمی در راه روشن تر شدن فکر و ذهنشان بردارید.