مدیریت استراتژیک چیست و چگونه عمل می کند؟

هر کسب و کاری به استراتژی نیاز دارد. مدیریت استراتژیک، یک روند مدیریتی اصولی برای بررسی احتمالات گوناگون، از جمله فرصت‌ها و تهدیدها و آماده شدن برای آنهاست. کلمه‌ی استراتژی به معنی تدوین یک برنامه برای رسیدن به یک هدف است، و برنامه ریزی نیز همانطور که همه‌ی ما می‌دانیم، نخستین عملکرد مدیریتی است که اساس کلی کسب و کار را پایه ریزی می‌کند.

بنابراین مدیریت استراتژیک را می‌توان هنر و علم فرمول بندی استراتژی، اجرای استراتژی و ارزیابی عملکردها و تصمیم‌هایی دانست که به یک سازمان این امکان را می‌دهد تا به اهدافش برسد.

تعریف مدیریت استراتژیک

تعریف‌های گوناگونی برای مدیریت استراتژیک ارائه شده است اما تنها چند تعریف، کامل و قابل فهم‌‌تر هستند:

مدیریت استراتژیک، یک روند مستمر از ایجاد استراتژی، اجرای استراتژی، ارزیابی استراتژی و کنترل آن است که سازمان‌ها با هدف رسیدن به مزایای رقابتی و حفظ این مزایا از آن استفاده می‌کنند.

هدف کلی از مدیریت استراتژیک، تلفیق انرژی‌های عملکردی سازمان با یک تلاش متمرکز، جهت رسیدن به بهترین اجرا و نتیجه است. 

روند مدیریت استراتژیک، مراحل زیادی دارد که به طور خلاصه، باید پاسخگوی این سه سوال باشند:

• سازمان در حال حاضر در چه موقعیتی است؟
• سازمان قرار است به چه موقعیتی دست پیدا کند؟
• سازمان چگونه به موقعیت مورد نظر خواهد رسید؟

مدیریت استراتژیک، پیش بینی آینده نیست بلکه به معنی آماده شدن برای آینده و آگاهی دقیق نسبت به قدم‌هایی است که سازمان باید برای اجرای برنامه‌ی استراتژیک و رسیدن به مزایای رقابتی‌اش بردارد.

تفاوت مدیریت استراتژیک و برنامه ریزی استراتژیک

هر دو عبارتِ «مدیریت استراتژیک» و «برنامه ریزی استراتژیک» یک معنی دارند! مدیریت استراتژیک، عبارتی است که بیشتر در فضای آموزشی و دانشگاهی و برنامه ریزی استراتژیک، معمولا در دنیای کسب و کار استفاده می‌شود.
اهمیت مدیریت استراتژیک برای سازمانها
مدیریت استراتژیک برای هر سازمان یا شرکتی، هر اندازه‌ای که باشد، می‌تواند سودمند باشد زیرا همیشه فضایی برای رشد وجود دارد و هر سازمانی، نقاط قوت منحصربفرد و فرصت‌هایی دارد که می‌توان آنها را به سرمایه تبدیل کرد. مدیریت استراتژیک باید یک روند مستمر باشد، نه اینکه فقط در یک زمان به عنوان ارزیابی انجام شود یا هر زمان که مشکلی پیش آمد، به عنوان یک راه چاره به کار آید.

به دنبال خدمات روانشناسی صنعتی و سازمانی هستید؟

ما دانش و مهارت کافی در زمینه ی مدیریت استراتژی را داریم. با دپارتمان روانشناسی صنعتی و سازمانی ما تماس بگیرید: 02188670340 ، 02188209050

مدیریت استراتژیک برای حفظ مزایای رقابتی لازم است

سازمان‌ها با استفاده از مزایای رقابتی، جایگاه بهتری نسبت به رقبای خود پیدا کرده و آن را حفظ می‌کنند. شرکتی که مزایای رقابتی دارد، نسبت به سایر شرکت‌ها در صنعت مورد نظر، عملکرد مالی بسیار بهتری خواهد داشت. شاید بعضی از شرکت‌ها، بدون برنامه ریزی استراتژیک، به مزایای رقابتی دست پیدا کنند اما برای بیشتر شرکت‌ها لازم است که برنامه ریزی استراتژیک داشته باشند. البته تضمینی وجود ندارد که شرکت‌ها با استفاده از برنامه ریزی استراتژیک، حتما به سود رقابتی دست پیدا کنند اما این روند مستمر برای شرکتی که می‌خواهد بقاء خود را حفظ کند ضروری است.

مدیریت استراتژیک، چشم انداز وسیع‌تری فراهم می‌کند

دلیل دیگری که سازمان‌ها برای ایجاد مزایای رقابتی، فقط به امور مالی، بازاریابی یا عملکردهای اجرایی اکتفا نمی‌کنند این است که مدیران هر قسمت، مسائل را فقط از زاویه دید خودشان می‌بینند، که دید بسیار محدودی برای کل سازمان است و نمی‌توان به آن بسنده کرد. فقط مدیرانی که قادر به دیدن تصویر کلی شرکت و پیرامون آن هستند (مانند مدیرعامل یا برنامه ریزهای استراتژیک) می‌توانند تصمیم‌هایی بگیرند که مزایای رقابتی داشته باشد.

مدیریت استراتژیک، شرایط همکاری را ساده‌تر می‌کند

امروزه بیشتر شرکت‌ها، مدیران میانی در قسمت‌های عملیاتی را در روند فرمول بندی برنامه‌ی استراتژیک شریک می‌کنند. مدیران میانی افرادی هستند که استراتژی‌های تعیین شده در برنامه را اجرا می‌کنند و اگر در برنامه ریزی نقش نداشته باشند، تعهدی نسبت به حمایت از این برنامه نیز نخواهند داشت. از این رو، برنامه ریزی استراتژیک برای رسیدن به مزایای رقابتی و تلفیق تمام قسمت‌های عملیاتی شرکت به واسطه‌ی تسهیل ارتباط میان مدیران در تمامی سطوح به کار می‌رود.

مزایای مدیریت استراتژیک

1. تعریف بینش، ماموریت و اهداف آینده‌ی شرکت
2. تعیین استراتژی مناسب برای رسیدن به اهداف
3. افزایش آگاهی نسبت به محیط های داخلی و خارجی، و شناسایی دقیق مزایای رقابتی
4. تقویت تعهد مدیر نسبت به دست یافتن به اهداف شرکت
5. افزایش هماهنگی میان فعالیت‌ها و تخصیص کارآمدتر ِ منابع
6. ارتباط بهتر میان مدیران در سطوح متفاوت
7. کاهش مقاومت نسبت به تغییر با مطلع کردن کارمندان از تغییرات و پیامدهای آنها
8. تقویت عملکرد سازمان
9. موفق‌تر بودن شرکت‌هایی که از استراتژی مدیریت استفاده می‌کنند نسبت به سایر شرکت‌ها
10. کنشگراتر بودن سازمانی که برنامه ریزی استراتژیک دارد

با خدمات حرفه ای روانشناسی صنعتی سازمانی ما آشنا شوید.

محدودیت‌های مدیریت استراتژیک

هرچند مدیریت استراتژیک فواید زیادی برای شرکت‌ها و سازمان‌ها دارد، اما دارای محدودیت‌هایی نیز هست:

1. هزینه‌ها‌ی زیادی ایجاد می‌کند
2. فرایند پیچیده‌ای دارد
3. صد در صد ضامن موفقیت نیست

ویژگی‌های مدیریت استراتژیک

روند آگاهانه

استراتژی، محصول هوش و آگاهی توسعه یافته است که ما انسان‌ها با افتخار دارای آن هستیم و از آن استفاده می‌کنیم. مدیریت استراتژیک، نیاز به مهارت فوق العاده و تجربه دارد و مستلزم استفاده‌ی کامل از هوش و شم درونی است تا به طور موثر به کار گرفته شود.

نیاز به آینده نگری

آینده نامعلوم است و ما نمی‌توانیم پیش بینی کنیم چه اتفاقی خواهد افتاد. اما بر اساس اطلاعاتی که در دسترس ماست می‌توانیم چیزهایی را درباره‌ی آینده تصور کنیم. مثلا کشف اینکه عامل XYZ سبب سرطان می‌شود می‌تواند به ما این امکان را بدهد که فرضیه‌ای بسیار منطقی بسازیم که عامل XYZ در آینده‌ای نزدیک، ممنوع خواهد شد. بنابراین این فرضیه به ما می‌گوید نباید هیچ گونه سرمایه گذاری روی هر چیزی که مستقیما به XYZ مربوط می‌شود انجام دهیم.
البته این فرضیه‌ای بسیار آشکار است اما بیشتر فرضیه‌ها اینگونه نیستند و اطلاعاتی که در دسترس ما قرار می‌گیرند لزوما ارزشمند و معتبر نیستند. این همان جایی است که مدیریت استراتژیک به عنوان یک فرایند نیاز به آینده نگری هوشمندانه دارد. مدیر باید بتواند با همان نشانه‌های محدود و اغلب گنگ و نامفهوم که از دنیا دریافت می‌کند، پیش بینی کند چه اتفاقی خواهد افتاد.

فرایند هدف محور

فرایند مدیریت استراتژیک، یک روند هدف محور است که به قصد تجزیه و تحلیل المان‌های گوناگون با کمک آنالیز SWOT (S: نقاط قوت، W: نقاط ضعف، O: فرصت‌ها و T: تهدیدها) و سایر ابزارها برای تدوین یک برنامه یا استراتژی انجام می‌شود و به کسب و کار اجازه می‌دهد تا موانع را برطرف و از نقاط قوت و فرصت‌های خود استفاده کند.

امکان مدیریت ریسک

مدیریت ریسک را می‌توانیم زیرمجموعه‌ای از مدیریت استراتژیک یا نوعی خاص از مدیریت استراتژیک بدانیم. ریسک، احتمال وقوع یک خطر در آینده است و مدیریت ریسک شامل شناسایی، تحلیل و پاسخ مناسب به عوامل خطرسازی می‌شود که در یک کسب و کار ممکن است رخ بدهد.

انگیزه‌ای برای خلاقیت

تدوین استراتژی، یک فرایند ساده نیست و نیازمند این است که از هر موقعیت محدودی، بهترین استفاده صورت بگیرد. بنابراین انگیزه‌ای برای ابتکار و خلاقیت به وجود می‌آید که به مدیران اجازه می‌دهد به مشکلات از زوایای گوناگون نگاه کنند و مسائل را موثرتر حل و فصل نمایند. به هر حال نیاز، مادر اختراع است. مدیریت استراتژیک به عنوان یک فرایند، نسبتا پیچیده است، نیاز به سالها تجربه و مهارت‌‌های اساسی دارد، فراگیر است و می‌تواند محور هر کسب و کاری باشد.

ما در این زمینه به شما کمک می کنیم:

دپارتمان روانشناسی صنعتی سازمانی کلینیک ایران، در زمینه ی مدیریت استراتژی، و دیگر زمینه های مدیریتی و سازمانی، راهنمایی ها و آموزش های ویژه ای دارد.

کافی است با ما تماس بگیرید: